Merlin, Kral Arthur efsanesinde yer alan büyücüdür. Karakterin bilinen tasviri ilk olarak Monmouthlu Geoffrey'nin tarihi ve efsanevi figürlerin karışımını esas alarak yazdığı Historia Regum Britanniae ("Britanya Krallarının Tarihi") adlı eserinde ortaya çıkmıştır. Geoffrey, Kral Arthur ile hiçbir bağlantısı olmayan Myrddin Wyllt (Merlinus Caledonensis) adlı bir kahin veya deli hakkında varolan hikâyelerle, Romano-Britanyalı savaş adamı Ambrosius Aurelianus'un hikâyelerini birleştirerek Merlin Ambrosius adını verdiği bir figür oluşturdu. Merlin'in asıl görevi Arthur'u korumaktır. Ayrıca Stonehenge'nin Merlin tarafından yapıldığı rivayet edilir.
Geoffrey'nin betimlediği karakter kısa sürede popüler oldu. Sonradan gelen yazarlar karakteri geliştirerek büyücünün daha bütünleşmiş bir görüntüsünü ürettiler. Merlin'in geleneksel yaşam öyküsü, onun ölümlü bir anneden doğduğunu ve doğaüstü güçlerinin kaynağı olan bir incubus tarafından peydahlandığını yansıtır. Merlin olgunlaştığında ermiş bir bilgin olur; büyü ve entrika sayesinde Arthur'un doğumunu tertipler. ünlü kılıç Ekskalibur'u bir kayaya saplar ve kayanın altına "Bu kılıcı kayadan çekip çıkartacak mutlu kişi, Tanrının izniyle İngiltere kralı olacaktır" diye yazar. Kılıcı kayadan çıkartan tek kişi olan Arthur kral olunca yanında danışmanı olarak yerini alır. Arthur, Merlin'in tavsiyesi üzerine Guinevere ile evlenir ve ünlü Yuvarlak Masayı yaptırır. Fakat Merlin daha sonra bir erkeğin görülmez bir şatoya nasıl hapsedilebileceğini öğrenmek isteyen Gölün Hanımına (Viviane) bunu öğretir ancak Gölün Hanımı tarafından uyurken büyülenip hapsedilir.
Bir başka efsaneye göre ise Kral Vortigern, Dinas Emrys bölgesinde bir kale yapmak ister fakat her gece yaptırdığı kalenin duvarları bir şekilde yıkılmakta ve zarar görmektektedir. Kral Vortigern kale duvarlarını koruması için ve duvarlara zarar veren şeyin ne olduğunu bulması için öksüz bir çocuk bulunmasını emreder. Bu çocuk Merlin'dir. Merlin kral'a iki ejderha hikayesinden bahseder ve kral bölgeyi kazdırarak ejderhaları serbest bırakır. İki ejderha serbest kalır kalmaz dövüşmeye devam ederler ve sonunda Y Ddraig Goch dövüşü kazanır. Merlin Kral Vortigern'e beyaz ejderha'nın Saksonları, kırmızı ejderha'nın ise kralın halkını simgelediğini söyler. Merlin Kral'a iki ejderha hikayesinden bahseder ve kral bölgeyi kazdırarak ejderhaları serbest bırakır. İki ejderha serbest kalır kalmaz dövüşmeye devam ederler ve sonunda Y Ddraig Goch dövüşü kazanır. Küçük Merlin Kral Vortigern'e beyaz ejderha'nın Saksonları, kırmızı ejderha'nın ise kralın halkını simgelediğini söyler.
Başka bir efsane Merlin'in yüce bir druid olduğu yönündedir. Antik druid öğretilerini aldığı eğitimler sayesinde kendinde birleştiren Merlin kendine yaraşır bir öğrenci bulmak adına Arthur'un karşısına çıkar. Bu hikâyelerde Merlin'in, Bilge Süleyman isimli bir kuzgunu olduğu görülmektedir. Arthur'a da druid ilimlerini öğretmeye ve zaman zaman birlikte yolculuklara götürmeye başlar. Merlin kendi kardeşi Morlyn'i yaptığı kötülüklere bir son vermek amacıyla öldürür. Morlyn'i öldürmek amacıyla kuracağı tuzakta Arthur'un ve Morfyn'in yardımını alır. Bundan sonra Druid Merlyn, Arthur'u kendi çırağı olarak tamamiyle kabul eder ve böyle anılmasını sağlar. Arthur'un kraliyet soyundan olduğunu ve kral olması gerektiğini ise sonradan açıklar. Akabinde ilk defa bir druid tahta çıkar. Arthur'un tahtta oturduğu dönem druidlerin altın çağından sonra yaşadıkları en güzel dönem olarak adlandırılır.